Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 4 (598) z dnia 10.02.2024
Nadgodziny w ramach indywidualnego rozkładu czasu pracy pracownika zatrudnionego na stanowisku kierowcy
W zakładzie pracy stosowany jest podstawowy system czasu pracy. Pora nocna została określona w przedziale od 2200 do 600. W obwieszczeniu o czasie pracy jest postanowienie, zgodnie z którym wobec kierowcy stosuje się indywidualny rozkład czasu pracy. Dodatkowo zawarte jest porozumienie o ruchomym czasie pracy. Kierowca zatrudniony w indywidualnym rozkładzie czasu pracy w danym miesiącu raz rozpoczął pracę o 530, a zakończył o 1400. Jak rozliczyć dodatkowe 30 minut pracy?
Zgodnie z art. 142 K.p., na pisemny wniosek pracownika pracodawca może ustalić indywidualny rozkład jego czasu pracy w ramach systemu czasu pracy, którym pracownik jest objęty. Jego wprowadzenie w ww. trybie jest przy tym jedną z okoliczności wyłączających obowiązek sporządzania dla pracownika rozkładów czasu pracy. Ma to ścisły związek z celem, któremu służy stosowanie indywidualnego rozkładu czasu pracy, czyli umożliwieniu pracownikowi łączenia obowiązków zawodowych z prywatnymi, np. studiami wieczorowymi lub zaocznymi. W takich okolicznościach pracownik wskazuje we wniosku, że np. od poniedziałku do środy chciałby pracować od 800 do 1600, w czwartki z uwagi na zajęcia na uczelni od 700 do 1500, a w piątki od 600 do 1400. Zaakceptowanie takiego wniosku przez pracodawcę powoduje, że układanie rozkładów czasu pracy dla takiego pracownika traci sens, skoro wynika on bezpośrednio z treści zaakceptowanego wniosku.
W przypadku zatrudnienia na stanowisku kierowcy, indywidualny rozkład czasu pracy ma inny charakter. Bliżej mu bowiem do ruchomego czasu pracy z art. 1401 K.p., niż do przedstawionego wcześniej indywidualnego rozkładu czasu pracy. Drugą z wymienionych instytucji reguluje art. 8 ust. 2-4 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (Dz. U. z 2022 r. poz. 1473 ze zm.), wskazując, że indywidualny rozkład czasu pracy pracownika ustalany przez pracodawcę może przewidywać różne godziny rozpoczynania i kończenia pracy. W takim przypadku ponowne wykonywanie pracy przez pracownika w tej samej dobie nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych.
Ważne: Zastosowanie indywidualnego rozkładu czasu pracy kierowców wymaga zawarcia porozumienia z zakładową organizacją związkową, a w przypadku pracodawców, którzy nie są objęci działaniem takiej organizacji, indywidualny rozkład czasu pracy wprowadza się po porozumieniu z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy. |
Prawidłowe stosowanie indywidualnego rozkładu czasu pracy kierowców wymaga jednocześnie, by planowanie ponownego rozpoczęcia pracy w tej samej dobie nie naruszało prawa kierowcy do odpoczynków dobowych i tygodniowych. To, wraz z normą art. 11 ust. 2a ustawy o czasie pracy kierowców, zgodnie z którą dla kierowców wykonujących przewóz rzeczy lub okazjonalny przewóz osób nie ustala się rozkładów czasu pracy powoduje, że w razie braku grafiku faktyczna godzina rozpoczęcia pracy jest tożsama z planowaną godziną rozpoczęcia pracy, co ma istotny wpływ na rozliczanie czasu pracy kierowców.
Odnosząc powyższe do pytania Czytelnika, wątpliwość budzi zawarte porozumienie o ruchomym czasie pracy, gdyż jeśli pracodawca zawarł je z zakładowymi organizacjami związkowymi, lub w razie ich braku z przedstawicielami pracowników na podstawie art. 150 § 3 K.p., nie jest to równoznaczne z wprowadzeniem w tym trybie indywidualnego rozkładu czasu pracy kierowców. Z kolei wzmianka w obwieszczeniu o czasie pracy kierowców o stosowaniu wobec nich indywidualnego rozkładu czasu pracy, nie spełnia wymogów wynikających z art. 8 ust. 3 ustawy o czasie pracy kierowców, ponieważ wymaga on zawarcia odrębnego porozumienia z zakładową organizacją związkową, lub z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u pracodawcy.
Zakładając, że wobec kierowcy prawidłowo wprowadzono indywidualny rozkład czasu pracy, fakt, iż w danym miesiącu jednokrotnie rozpoczął pracę o 530 i zakończył w tym samym dniu o 1400 nie prowadzi do naruszenia przepisów. To mogłoby mieć miejsce wyłącznie u kierowcy prowadzącego pojazd wyłączony spod przepisów rozporządzenia (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego... (Dz. Urz. UE L 2006.102.1 z późn. zm.), gdyż u kierowców pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony pierwszeństwo stosowania przepisów międzynarodowych, którym nie jest znana instytucja doby pracowniczej powoduje, że dwukrotne rozpoczęcie pracy w tej samej dobie nie może być podstawą ukarania za wykroczenie, o ile kierowca miał zapewniony minimalny okres odpoczynku dobowego. Wobec wykonywania pracy przez 8,5 godziny, w tym dniu wystąpiło 30 minut (0,5) nadgodziny, co wymagało rekompensaty. Przy indywidualnym rozkładzie czasu pracy nadgodzinami będzie ostatnie 30 minut pracy, tj. od 1330 do 1400, za które kierowca nabył prawo do 50% dodatku do normalnego wynagrodzenia, przy założeniu, że są to przekroczenia dobowe w porze dziennej.
Gdyby jednak okazało się, że pracodawca nie wprowadził prawidłowo indywidualnego rozkładu czasu pracy kierowców, trzeba przyjąć, że do rozliczania czasu pracy tego pracownika ma zastosowanie instytucja doby pracowniczej. W takim przypadku, przy założeniu, że poprzednia doba robocza rozpoczęła się o 600, 30 minut nadgodzin wystąpi na początku tej dniówki roboczej, pomiędzy 530 a 600, stanowiąc w istocie przekroczenie dobowej normy czasu pracy z poprzedniej dniówki roboczej, która trwa 24 godziny do 600 następnego dnia. W takiej sytuacji, jako nadgodziny dobowe przypadające na porę nocną (30 minut pracy) wymagałoby rekompensaty 100% dodatkiem do normalnego wynagrodzenia za pracę.
Podobnie w przypadku, gdyby taka dodatkowa praca miała miejsce po dniu wolnym, np. w astronomiczny poniedziałek - zakładając, że pracownik korzystał z niedzieli wolnej od pracy, lub w dniu pracy następującym bezpośrednio po ustawowo wolnym święcie. Zgodnie z art. 133 § 3 K.p. oraz art. 1519 § 2 K.p. niedziela oraz analogicznie święto trwa od godziny 600 w tym dniu, do godziny 600 w dniu następnym, a ustawa o czasie pracy kierowców nie zawiera postanowień modyfikujących te zasady. W efekcie brak ingerencji w godziny trwania doby niedzielno-świątecznej, dopuszczalnej w wewnętrznych przepisach obowiązujących u pracodawcy, powoduje, że w omawianym przypadku te 30 minut pracy przypadają w myśl przepisów w dniu ustawowo wolnym od pracy. Rodzi to określone konsekwencje. Obowiązkiem pracodawcy jest w tych okolicznościach oddanie pracownikowi innego dnia wolnego, w przypadku niedzieli w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli, a jeżeli okaże się to niemożliwe do końca okresu rozliczeniowego (art. 15111 § 1 pkt 1 i § 2 K.p.). Jeśli zaś 30 minut przypada na dobę świąteczną, dzień wolny powinien być kierowcy wyznaczony do końca okresu rozliczeniowego (art. 15111 § 1 pkt 2 K.p.). W razie braku możliwości oddania dnia wolnego, 30 minut dodatkowej pracy wymaga w przedstawionych okolicznościach rekompensaty normalnym wynagrodzeniem uzupełnionym o 100% dodatek.
www.Czas-Pracy.pl - Czas pracy kierowców:
Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz, wejdź do serwisu | ||
www.KodeksPracy.pl » |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
Terminarz
10.10.2024 (czwartek)
15.10.2024 (wtorek)
GOFIN PODPOWIADA - Prawo Pracy
Kompleksowe opracowania tematyczne
DRUKI - Prawo Pracy
Darmowe druki aktywne
PRZEPISY PRAWNE
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
FORUM - Prawo pracy
Forum aktywnych księgowych i kadrowców
|