Możliwość wyłączenia doby u pracownika zatrudnionego na łączonym stanowisku kierowcy i pracownika gospodarczego

Czy indywidualny rozkład czasu pracy może być stosowany do pracownika zatrudnionego na łączonym stanowisku pracy kierowcy i pracownika gospodarczego? Czy rodzaj pojazdu, którym wykonuje on zadania kierowcy wpływa na możliwość wprowadzenia tego rozwiązania?

Zatrudnienie pracownika na stanowisku, które łączy w sobie elementy pracy kierowcy oraz pracownika podlegającego pod ogólne normy kodeksowe budzi wątpliwości które przepisy z zakresu czasu pracy należy stosować do danej osoby. Część z tych niejasności rozwiało stanowisko Głównego Inspektoratu Pracy z dnia 17 grudnia 2010 r. w sprawie odbywania podróży służbowych przez zatrudnionych na łączonych stanowiskach pracy (znak: GPP-364-4560-96-1/10/PE/RP). GIP jednoznacznie stwierdził, że w przypadku określenia rodzaju wykonywanej pracy poprzez wskazanie dwóch stanowisk pracy podlegających pod różne przepisy, np. kierowca-pracownik gospodarczy, do kompetencji pracodawcy należy wskazanie, który rodzaj zadań przeważa w ramach świadczenia pracy przez tego pracownika. Od podjętej przez pracodawcę decyzji zależy czy stosować do pracownika przepisy Kodeksu pracy, czy ustawy o czasie pracy kierowców. Z omawianego stanowiska wynika również, że inspektor pracy nie ma prawa ingerować w decyzję pracodawcy.

W razie konfliktu dotyczącego rodzaju obowiązków przeważających w danym zatrudnieniu właściwy jest sąd pracy. W tym kontekście warto pamiętać, że będzie on badał, czy w praktyce dominowały obowiązki kierowcy, czy pracownika gospodarczego, uzależniając od tej okoliczności konieczność stosowania odpowiednio ustawy o czasie pracy kierowców lub Kodeksu pracy.

W konsekwencji ma on możliwość wprowadzenia wobec tego kierowcy indywidualnego rozkładu czasu pracy, uregulowanego w art. 8 ust. 2-4 ustawy o czasie pracy kierowców. Rozkład ten wprowadza w porozumieniu zawartym z zakładową organizacją związkową, a jeśli nie jest objęty działaniem takiej organizacji z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy. Ponieważ indywidualny rozkład czasu pracy nie jest wprowadzany w regulaminie pracy, to porozumienie zawarte przez pracodawcę określa, od kiedy będzie on stosowany do tej grupy pracowników.

Niewątpliwą korzyścią tego rozwiązania dla pracodawcy jest wyłączenie doby pracowniczej, czyli możliwość planowania rozpoczynania przez kierowcę pracy bezpośrednio po skorzystaniu z odpoczynku dobowego. Ponowne rozpoczęcie pracy w poprzedniej dobie nie spowoduje wystąpienia pracy w godzinach nadliczbowych, ograniczając w sposób wymierny koszty pracy. Innym pozytywnym skutkiem wprowadzenia indywidualnego rozkładu czasu pracy będzie skrócenie terminów dostaw towarów, wynikające z braku konieczności oczekiwania na koniec poprzedniej doby pracowniczej, po skorzystaniu przez kierowcę z wymaganego okresu odpoczynku.

Jest to jedyne kryterium wymienione w przepisie, co oznacza, że niezależnie od tego, czy dany pracownik prowadzi pojazd osobowy, ciężarówkę lub autobus, zatrudnienie w charakterze kierowcy powoduje stosowanie omawianych przepisów. Rodzaj kierowanego pojazdu ma znaczenie jedynie dla stosowania przepisów międzynarodowych, tj. rozporządzenia (WE) nr 561/2006 oraz Umowy Europejskiej dotyczącej pracy załóg pojazdów wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe (AETR) sporządzonej w Genewie dnia 1 lipca 1970 r., co będzie miało wpływ na możliwość pełnego wykorzystania dobrodziejstw wynikających z indywidualnych rozkładów (np. skracanie odpoczynków).

Warto jednak pamiętać, że sam fakt ich wprowadzenia został uzależniony jedynie od zatrudnienia w charakterze kierowcy oraz zawarcia stosownego porozumienia z przedstawicielstwem załogi, natomiast nie zależy od dopuszczalnej masy całkowitej pojazdów, które będą wykorzystywane przez zatrudnionych kierowców.