czas pracy, wymiar czasu pracy, czas pracy kierowcy, godziny nadliczbowe, praca w porze nocnej
lupa
A A A

Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 12 (438) z dnia 10.06.2017

Planowanie, ewidencjonowanie i rozliczanie czasu pracy kierowców

Kierowcy wykonują przewóz na potrzeby własne pracodawcy pojazdami o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony. Jak planować i ewidencjonować ich pracę, jeśli jeden z nich wykonuje jednocześnie zadania montera mebli?

Podstawową kwestią gwarantującą efektywne wykorzystanie czasu pracy jest dobór odpowiedniego systemu. W przypadku kierowców wykonujących przewóz rzeczy na obszarze Polski i poza jej granicami układanie dniówek roboczych na sztywno 8 godzin może okazać się nieracjonalne. Część zadań przewozowych wykonywanych lokalnie można bowiem zaplanować na mniej niż 8 godzin, a z kolei dłuższe, szczególnie zagraniczne trasy mogą wymagać wydłużenia dobowego wymiaru czasu pracy powyżej 8 godzin, co u kierowców jest możliwe jedynie w ramach równoważnego lub mieszanego systemu czasu pracy.

Zaletą stosowania równoważnego czasu pracy jest brak obowiązku układania rozkładów pracy np. na najbliższy miesiąc, jak ma to miejsce w ramach systemu mieszanego (art. 19 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców - Dz. U. z 2012 r. poz. 1155 z późn. zm.). Dla kierowców pracujących w równoważnym czasie pracy przy przewozie rzeczy harmonogramy czasu pracy mogłyby nie być układane (art. 15 ust. 6 w związku z art. 11 ust. 2a ustawy o czasie pracy kierowców), niemniej jednak taka sytuacja nie jest korzystna dla pracodawcy. W razie braku rozkładów, rozliczając czas pracy każde wykonywanie zadań w wymiarze do 12 godzin w dobie należy traktować jako pracę planową, a więc większość nadgodzin prowadzi do przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy, opłacanego 100% dodatkiem. W efekcie dużo większe korzyści występują w przypadku planowania pracy kierowców np. na najbliższy tydzień lub jedno zadanie przewozowe, co umożliwia w razie wystąpienia różnic między planem pracy, a wykonaniem wykazanie nadgodzin dobowych opłacanych zazwyczaj dodatkami w wysokości 50%. Dodatkową korzyścią jest to, że pracodawca dysponujący takimi rozkładami ma możliwość kontrolowania na bieżąco stopnia wykorzystania nominalnego czasu pracy, obliczonego dla okresu rozliczeniowego.

Przykład

Kierowcy (A i B) zatrudnieni w równoważnym czasie pracy wyjechali jednocześnie w 3-dniową trasę. W tym okresie pierwszy z nich, zgodnie z rozkładem, miał pracować 8 godzin w poniedziałek, 10 godzin we wtorek i 12 godzin w środę, a drugi nie miał ułożonego harmonogramu. Jeśli obydwaj pracowali w poniedziałek i we wtorek po 12 godzin, a w środę w wymiarze 13 godzin, to:

  • u kierowcy A wystąpi łącznie 7 nadgodzin dobowych odpowiednio 4 nadgodziny w poniedziałek, 2 nadgodziny we wtorek oraz 1 nadgodzina w środę, opłaconych normalnym wynagrodzeniem wraz z 50% dodatkami, o ile przypadały w porze dziennej,
     
  • u kierowcy B jako przekroczenie dobowe można wykazać tylko 1 godzinę pracy powyżej 12 godzin w środę, tym samym pozostałe godziny przekraczające wymiar spowodują naruszenie przeciętnej normy tygodniowej, które z końcem okresu rozliczeniowego będą wymagać rekompensaty 100% dodatkiem do normalnego wynagrodzenia.

Zwracamy uwagę! Zwolnienie z obowiązku układania rozkładów pracy w ramach systemu równoważnego obejmuje jedynie kierowców wykonujących przewóz rzeczy lub okazjonalny przewóz osób. Jeśli w zatrudnieniu drugiego z pracowników przeważają obowiązki montera mebli, podlega ono pod ogólne normy Kodeksu pracy (por. stanowisko GIP z 17 grudnia 2010 r. w sprawie odbywania podróży służbowych przez zatrudnionych na łączonych stanowiskach pracy; znak GPP-364-4560-96-1/10/PE/RP). W takich okolicznościach stosowanie systemu równoważnego wiązałoby się z koniecznością układania pracownikowi rozkładów czasu pracy na co najmniej miesięczne okresy i podawania ich do wiadomości z minimum tygodniowym wyprzedzeniem (art. 129 § 3 K.p.).

Wcześniej wobec kierowców wykonujących przewóz rzeczy stosowano system zadaniowy (art. 17 ustawy o czasie pracy kierowców). Nadal ma on swoje zalety pozwalając prowadzić uproszczoną ewidencję czasu pracy, która nie musi zawierać informacji o liczbie godzin pracy w poszczególnych dobach, a jedynie o dniach pracy i rodzajach dni wolnych (art. 25 ust. 1a ustawy o czasie pracy kierowców). Ten sam efekt można jednak uzyskać wprowadzając kierowcom ryczałt za pracę w godzinach nadliczbowych lub w porze nocnej.

Nazwanie systemu "zadaniowym" nie wyłącza przepisów o wynagrodzeniu za pracę w godzinach nadliczbowych (por. wyrok SN z 4 sierpnia 1999 r., sygn. akt I PKN 181/99, OSNP 2000/22/810). Przydział zadań powinien więc gwarantować, że przy dochowaniu zwyczajnej staranności pracownik ma możliwość ich wykonania w granicach norm czasu pracy (por. wyrok SN z 15 marca 2006 r., sygn. akt II PK 165/05, OSNP 2007/5-6/69). Ustalanie przydziału zadań przewozowych powinno odbywać się cyklicznie, przy czym w ich ramach kierowca samodzielnie decyduje o kolejności i czasie wykonania poszczególnych przewozów. Z uwagi na tę rozbieżność pomiędzy zasadami organizacji pracy w systemie zadaniowym, a realiami wymuszającymi wpływ pracodawcy na termin i kolejność realizacji poszczególnych przewozów, system zadaniowy w branży przewozowej jest zastępowany równoważnym czasem pracy.

Kierowców obowiązuje odrębna definicja podróży służbowej. Rozpoczyna się ona w momencie podjęcia - na polecenie pracodawcy - przewozu drogowego poza miejscowość, w której zlokalizowano siedzibę, filię, oddział lub przedstawicielstwo pracodawcy, względnie wyjazdu poza taką miejscowość w celu wykonania przewozu drogowego (art. 2 pkt 7 ustawy o czasie pracy kierowców). Aby rozpocząć podróż służbową kierowca nie musi opuścić stałego miejsca pracy, czyli przeważnie obszaru, na którym stale się porusza w ramach obowiązków służbowych, ani wykonywać incydentalnego zadania różniącego się od jego codziennej pracy. Dla odmiany monter mebli - jako typowy pracownik mobilny wykonujący umówioną pracę głównie u klientów, którzy zakupili produkt pracodawcy - nie odbywa podróży służbowych poruszając się po obszarze stanowiącym jego miejsce pracy i wykonując zadania stanowiące typowy element jej świadczenia. Definicja podróży służbowej, która znajduje zastosowanie wobec pracowników innych niż kierowcy, wymaga opuszczenia stałego miejsca pracy w celu wykonania - na polecenie pracodawcy - incydentalnego zadania służbowego (art. 775 § 1 K.p.). Tym samym, w przypadku przewagi obowiązków montera mebli, zadania wykonywane przez pracownika w opisanych warunkach, nie dają podstaw do wypłaty diet i innych świadczeń przyznawanych z tytułu delegacji.

Wybór przeważającego rodzaju pracy ma wpływ na zasady ewidencjonowania czasu pracy. Wobec kierowców ustawodawca dopuszcza prowadzenie ewidencji w formie:

  • zapisów na wykresówkach,
     
  • wydruków danych z karty kierowcy i tachografu cyfrowego,
     
  • plików pobranych z karty kierowcy i tachografu cyfrowego,
     
  • innych dokumentów potwierdzających czas pracy i rodzaj wykonywanej czynności lub
     
  • rejestrów opracowanych na podstawie dokumentów, o których mowa wyżej.

Aktywne druki i formularze Wzór ewidencji czasu pracy dostępny
jest w serwisie www.druki.gofin.pl

W przypadku kierowców obsługujących pojazdy o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony, ewidencją czasu pracy mogą być dokumenty potwierdzające czas pracy i rodzaj wykonywanej czynności, czyli popularne wśród kierowców autobusów obsługujących linie regularne do 50 km i innych, których pojazdy nie muszą być wyposażone w tachograf, karty drogowe. Wadą stosowania takiej ewidencji jest to, iż karty drogowe są wytwarzane za każdy dzień pracy za kierownicą, a zatem zebrane z wymaganego okresu 3 lat zajmują dużo miejsca, a dodatkowo wynikające z nich informacje są znacznie bardziej szczegółowe, od gromadzonych w ramach ewidencji pracowniczej. Z uwagi na to wielu pracodawców decyduje się zastąpić ewidencję prowadzoną w formie innych dokumentów potwierdzających czas pracy i rodzaj wykonywanych czynności zwykłą ewidencją pracowniczą, tj. rejestrem opracowanym na podstawie danych z kart drogowych lub innej dokumentacji prowadzonej przez kierowców, potwierdzanej następnie przez dyspozytora lub bezpośredniego przełożonego. Indywidualna karta ewidencji kierowcy lub innego pracownika musi zawierać informacje o pracy w poszczególnych dobach, również wykonywanej w niedziele i święta, w porze nocnej obejmującej 8 godzin (z przedziału 2100-700), świadczonej w nadgodzinach oraz w ramach dni wolnych, wynikających z planowania pracy w przeciętnie pięciodniowych tygodniach. W ewidencji należy ponadto wykazywać dyżury, urlopy, zwolnienia od pracy oraz inne usprawiedliwione i nieusprawiedliwione nieobecności w pracy - § 8 pkt 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji... (Dz. U. z 2017 r. poz. 894). Ustawodawca nie narzuca wzoru tego dokumentu, tym niemniej z karty ewidencji muszą wynikać wszystkie wymienione informacje.

Zwracamy uwagę! W przypadku przewagi obowiązków kierowcy, obok ewidencji czasu pracy pracodawca ma obowiązek ewidencjonować odrębnie dla każdego pracownika wszelkie nieobecności w pracy - z podziałem na ich rodzaj i wymiar (art. 25 ust. 1b ustawy o czasie pracy kierowców).

Przykład

Firma handlowa dostarcza towar do klientów zagranicznych i krajowych własnym transportem (pojazdy do 3,5 tony). W tym celu zatrudnia na podstawie umowy o pracę dwóch pracowników na stanowisku kierowcy, z tym że jeden z nich wykonuje jednocześnie zadania montera mebli.

Zakładając, że każdy wyjazd rozliczany jest jako podróż służbowa zagraniczna lub krajowa obydwu pracowników, to należy przyjąć, że w zatrudnieniu drugiego z kierowców, realizującego dodatkowo zadania montera mebli, przeważają obowiązki kierowcy. To zaś powoduje, że pracodawca ma prawo wybrać, czy jako ewidencję czasu pracy obydwu pracowników będzie przechowywał karty drogowe lub inną dokumentację, z której wynikać będą godziny pracy w poszczególnych dobach i rodzaj wykonywanych czynności. Alternatywą jest przetworzenie tych danych do postaci klasycznej karty ewidencji czasu pracy - jaką firma prowadzi dla pozostałych pracowników. Decydując o wyborze systemu czasu pracy warto sprawdzić w ewidencji czasu pracy za wcześniejsze okresy, na ile pracodawca korzysta z możliwości planowania dniówek dłuższych lub krótszych niż 8 godzin. W przypadku gdy ich liczba jest znacząca, warto rozważyć wprowadzenie systemu równoważnego i planowanie pracy np. na najbliższy tydzień.

www.Czas-Pracy.pl - Czas pracy kierowców:

 Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz,
wejdź do serwisu
www.KodeksPracy.pl » 
Więcej w zasobach płatnych

Serwis Głównego Księgowego

Gazeta Podatkowa

Terminarz

grudzień 2024
PN WT ŚR CZ PT SO ND
1
3
4
5
6
7
8
9
11
12
13
14
15
17
18
19
21
22
23
24
25
26
28
29
30
NEWSLETTERY
Fachowe czasopisma - PoznajProdukty.gofin.pl
sklep.gofin.pl - RABATY, NAGRODY, PROMOCJE
KODEKS PRACY, Prawo Pracy
Vademecum Kadrowego - kompleksowo opracowane zagadnienia z prawa pracy

GOFIN PODPOWIADA - Prawo Pracy

Kompleksowe opracowania tematyczne

WSKAŹNIKI - Prawo Pracy

Bieżące wskaźniki wraz z archiwum

Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.