Krótkie podróże kierowcy z prawem do diety

Kierowcy należą do grupy zawodowej, która pracuje w warunkach ciągłej podróży służbowej. Długość tej podróży rozstrzyga o prawie do diet i ich wysokości. Czasami, z uwagi na odrębną definicję podróży służbowej, kierowcy odbywający krótkie przejazdy między oddziałami firmy nie nabywali prawa do diet. Ostatnia opinia Głównego Inspektoratu Pracy zmienia dotychczasową interpretację w tym zakresie.

Podróż służbowa inna niż zwykle

Grupę zawodową kierowców obowiązuje odrębna definicja podróży służbowej wynikająca z art. 2 ust. 7 ustawy o czasie pracy kierowców. Stanowi on, że podróżą służbową kierowcy jest każde zadanie służbowe polegające na wykonywaniu, na polecenie pracodawcy:

przewozu drogowego poza miejscowość, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza inne miejsce prowadzenia przez niego działalności, w szczególności filie, przedstawicielstwo czy oddział,
wyjazdu poza miejscowość, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub inne miejsce prowadzenia przez niego działalności, w celu wykonania przewozu drogowego.

Patrząc literalnie na brzmienie przytoczonego przepisu należy uznać, iż podróżą służbową kierowcy jest nie tylko wyjazd w celu wykonania przewozu poza miejscowość siedziby pracodawcy, ale również poza miejscowość, w której znajduje się jego filia lub oddział. W wielu przypadkach pracodawca ma jednak wiele oddziałów czy filii rozsianych na określonym terenie, a kierowcy zatrudnieni przez tego pracodawcę wykonują przewozy między nimi. Pojawia się wówczas pytanie: czy w świetle odrębnej definicji podróży służbowej kierowcy każdy wjazd do miejscowości filii lub oddziału pracodawcy kończy rozpoczętą uprzednio podróż służbową, a wyjazd z tej miejscowości w celu dalszej realizacji zadania przewozowego rozpoczyna następną podróż służbową? Przy odpowiedzi twierdzącej, w przypadku kierowców, których trasa biegnie przez kilka oddziałów pracodawcy, miałyby miejsce odrębne podróże służbowe, często niedające prawa do diety.

Inspekcja inaczej niż Ministerstwo

Wątpliwości związane z rozliczaniem podróży służbowych kierowcy w przypadku przejazdu przez miejscowości oddziałów czy filii pracodawcy były przedmiotem analizy ze strony Ministerstwa Infrastruktury. W stanowisku z dnia 2 sierpnia 2010 r. (znak: MR-1-jd/1042202/2010) resort ten uznał, że kierowca wykonujący przewozy poza miejscowością siedziby pracodawcy jest w podróży służbowej, przy czym podróż tę przerywa wjazd w granice administracyjne każdej miejscowości, w której pracodawca prowadzi działalność gospodarczą (tj. ma filię, oddział). Oznaczało to, że każdy przejazd między poszczególnymi oddziałami firmy jest odrębną podróżą służbową, którą należy rozliczać samodzielnie. Taka interpretacja miała konkretne przełożenie na prawo do diet, ponieważ w przypadku przejazdu poniżej 8 godzin kierowca był ich pozbawiony.

Powyższe stanowisko, mimo że oparte o literalne brzmienie art. 2 ust. 7 ustawy o czasie pracy kierowców, w praktyce mogło jednak budzić wątpliwości. Pozbawienie kierowców prawa do diet za krótkotrwałe przejazdy między oddziałami firmy wydawało się niezamierzonym skutkiem wprowadzenia tego przepisu. Pojawiały się również sygnały o odmiennej jego interpretacji przez organy inspekcji pracy. W związku z tym nasze Wydawnictwo zwróciło się o rozstrzygnięcie omawianych problemów m.in. do Głównego Inspektoratu Pracy. W odpowiedzi GIP stanął na stanowisku, że przejazdy kierowcy między oddziałami należy traktować jako jedną podróż służbową. Ponadto uznał, że w razie wyjazdu poza miejscowość siedziby pracodawcy podróż służbowa rozpoczyna się już od chwil "startu" pojazdu, a nie w momencie przekroczenia granicy miejscowości siedziby.

Podróż służbowa kierowcy przy przejazdach między oddziałami firmy w opinii GIP

"Zgodnie z art. 2 pkt 7 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (…) podróżą służbową jest każde zadanie służbowe polegające na wykonywaniu, na polecenie pracodawcy:

a)	przewozu drogowego poza miejscowość, w której znajduje się siedziba pracodawcy oraz inne miejsce prowadzenia działalności przez pracodawcę, w szczególności filie, przedstawicielstwa i oddziały, lub
b)	wyjazdu poza miejscowość, o której mowa wyżej, w celu wykonania przewozu drogowego.

W świetle powyższego, należałoby uznać, że w przypadku kierowcy, który w celu realizacji zadania przewozowego wyrusza z miejscowości będącej siedzibą pracodawcy, następnie przejeżdża przez kilka miejscowości w których zlokalizowane są oddziały lub filie pracodawcy (dokonując w nich rozładunku i załadunku towaru) i powraca do bazy, mamy do czynienia z jedną podróżą służbową.

W przypadku podróży krajowej przepisy nie określają momentu rozpoczęcia podróży, niemniej mając na uwadze brzmienie § 7 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi (…) z tytułu podróży służbowej (Dz. U. poz. 167), zgodnie z którym należność z tytułu diet oblicza się za czas od rozpoczęcia podróży krajowej (wyjazdu) do powrotu (przyjazdu) po wykonaniu zadania służbowego, należałoby przyjąć, że podróż służbowa kierowcy, który rozpoczyna trasę w miejscowości siedziby pracodawcy i wyjeżdża poza tę miejscowość w celu realizacji zadania przewozowego, zaczyna się od momentu faktycznego jej rozpoczęcia (wyjazdu), a nie dopiero od przekroczenia granicy miejscowości, w której znajduje się siedziba pracodawcy.

Należy przy tym odróżnić sytuację, w której kierowca wykonuje przewozy drogowe na terenie miejscowości, w której znajduje się siedziba pracodawcy nie będąc w podróży służbowej (a więc nie wyjeżdża poza tę miejscowość), od sytuacji, w której kierowca rozpoczyna podróż służbową w miejscowości siedziby pracodawcy (…)".

Pismo Głównego Inspektoratu Pracy (znak: GNP-501/364-4560-3-1/15/PE-RP)

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.)

Ustawa z dnia 16.04.2004 r. o czasie pracy kierowców (Dz. U. z 2012 r. poz. 1155 ze zm.)