A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 6 (1049) z dnia 20.02.2020

Rozliczanie pracy w systemie równoważnym, w tym w niedziele, święta i w nocy

Pracownik jest zatrudniony na pełny etat w równoważnym systemie czasu pracy w ośrodku wczasowym. Praca przypada na wszystkie dni tygodnia, na zmiany i w nocy. W zakładzie nie mamy regulaminu pracy i wynagradzania. Czy za pracę w godzinach nocnych należy pracownikowi wypłacać 20% dodatek? Jak rekompensować mu pracę w soboty i niedziele?

Pracownik, o którym mowa w pytaniu, powinien pracować zgodnie z ustalonym dla niego rozkładem czasu pracy. W rozkładzie tym powinien mieć zaplanowaną odpowiednią ilość godzin i dni pracy, a także dni wolnych od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy. W rozkładzie należy także wyznaczyć dni wolne za pracę w niedzielę czy święto. Powinien mieć też zaplanowane odpoczynki dobowe i tygodniowe. Natomiast za pracę w godzinach nocnych należy mu wypłacać dodatki nocne w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Zasady rekompensowania pracy w niedziele i święta, niezależnie od systemu czasu pracy w jakim jest zatrudniony pracownik, określa art. 151¹¹ Kodeksu pracy. Przepis ten przewiduje, że pracownikowi wykonującemu dozwoloną pracę w niedziele i święta (oprócz zatrudnionego w systemie pracy weekendowej) należy zapewnić inny dzień wolny od pracy w przypadku:

pracy w niedzielę - w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli, a jeżeli nie jest to możliwe, do końca okresu rozliczeniowego,
pracy w święto - w ciągu okresu rozliczeniowego.

Jeżeli wykorzystanie w powyższym terminie dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w niedzielę nie jest możliwe, jego udzielenie powinno nastąpić do końca danego okresu rozliczeniowego. Jeżeli i to jest niemożliwe, wówczas pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości 100% wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w niedzielę. Również, jeśli nie jest możliwe wykorzystanie w okresie rozliczeniowym dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w święto, pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w tej samej wysokości, za każdą godzinę pracy w święto. Za pracę w niedziele i święta, tak samo jak za pracę w dzień wolny od pracy z tytułu rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, przysługuje pracownikowi cały dzień wolny od pracy, bez względu na liczbę godzin świadczonej pracy.

Do pracy w święto przypadające w niedzielę należy stosować regulacje prawne dotyczące pracy w niedzielę.

Ponadto pracodawca, u którego jest dozwolona praca w niedziele i święta, powinien zapewnić pracownikom odpowiednią ilość dni wolnych od pracy w okresie rozliczeniowym. Liczba tych dni nie może być mniejsza niż suma niedziel, świąt i dni wolnych od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, bez względu na system czasu pracy, w jakim pracownicy są zatrudnieni (art. 147 K.p.).

Jeżeli chodzi o dodatek nocny, to pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w nocy w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę (art. 151⁸ § 1 K.p.). Sposób obliczenia tego dodatku określa § 4b rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. z 2017 r. poz. 927). W tym celu minimalne wynagrodzenie za pracę obowiązujące w danym roku należy podzielić przez liczbę godzin pracy (nominalnych) przypadających do przepracowania w danym miesiącu.

W sytuacji przedstawionej w pytaniu pracodawca w rozkładzie czasu pracy pracownika powinien wskazywać dni wolne w zamian za pracę w niedziele i święta oraz dni wolne z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy. Przy czym dni wolne z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy nie muszą przypadać tylko w sobotę, a mogą w dowolnym dniu od poniedziałku do soboty. Natomiast za pracę w nocy należy pracownikowi wypłacać dodatki nocne w kodeksowej wysokości, czyli 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Przykład

W ośrodku wypoczynkowym obowiązują jednomiesięczne okresy rozliczeniowe oraz różne dni wolne z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy. Pracownicy świadczą pracę w systemie równoważnym w przedłużonym do 12 godzin wymiarze dobowym.

W marcu 2020 r. pracodawca powinien pracownikom pełnoetatowym zaplanować 176 godzin pracy i co najmniej 9 dni wolnych (może ich być więcej, zwłaszcza w systemie równoważnym), aby nie naruszyć przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy. W razie pracy w niedziele powinien wyznaczyć pracownikowi za taką pracę inny dzień wolny od pracy. Ponadto należy zapewnić pracownikowi raz na 4 tygodnie niedzielę wolną od pracy oraz odpoczynki dobowe i tygodniowe.