czas pracy, wymiar czasu pracy, czas pracy kierowcy, godziny nadliczbowe, praca w porze nocnej
lupa
A A A

Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 15 (489) z dnia 1.08.2019

Rekompensowanie pracy wykonywanej w wolną dla zatrudnionego sobotę - checklista

Pracownik obsługi technicznej został wezwany do usunięcia awarii w wolną dla niego sobotę. Czy taką sporadyczną pracę można zrekompensować dodatkami?

Za pracę w dniu wolnym od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy należy udzielić innego dnia wolnego. Przepisy nie przewidują żadnej alternatywy.

Pracownikowi, który ze względu na okoliczności przewidziane w art. 151 § 1 K.p., tj.:

  • konieczność prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
     
  • szczególne potrzeby pracodawcy

wykonywał pracę w dniu wolnym od pracy wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, przysługuje w zamian inny dzień wolny od pracy udzielony do końca okresu rozliczeniowego, w terminie z nim uzgodnionym (art. 1513 K.p.).

Ważne: Pracodawca nie ma prawa wyboru sposobu rekompensowania pracy w dniu wolnym wynikającym z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy - ustawowo przewidzianą formą jest udzielanie, do czasu zakończenia okresu rozliczeniowego, innego dnia wolnego od pracy.

Nieudzielenie dnia wolnego jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika, zagrożonym karą grzywny. Tak wyjaśnił Departament Prawny Głównego Inspektoratu Pracy w stanowisku z 17 listopada 2010 r. (znak GPP-501-4560-83-1/10/PE/RP) oraz Sąd Najwyższy w wyroku z 18 kwietnia 2001 r. (sygn. akt I PKN 360/00, OSNP 2003/3/61).

Praktycznej realizacji omawianego obowiązku mogą przeszkodzić obiektywne i niedające się usunąć przyczyny. Tylko taka sytuacja, zdaniem ekspertów, pozwala na zrekompensowanie pracy w dniu wolnym w formie pieniężnej. Przyczyny można przy tym podzielić na dwie grupy: spowodowane "brakiem dni roboczych", w których pracownik mógłby odebrać wolne lub porozumienia zainteresowanych stron.

GIP Co do drugiej okoliczności GIP w ww. stanowisku wyjaśnił, że: "(...) Nie została przewidziana również sytuacja, gdyby stronom nie udało się dojść do porozumienia. (...)". Dlatego w celu uniknięcia zarzutu naruszenia przepisów z zakresu czasu pracy uważamy, że wszelkie działania zmierzające do udzielenia innego dnia wolnego należy udokumentować.

Bez względu na liczbę godzin przepracowanych w dniu wolnym pracownikowi przysługuje w zamian cały dzień wolny od pracy. Rekompensuje on przy tym pracę nieprzekraczającą dobowej normy czasu pracy, która zasadniczo wynosi 8 godzin. Jeśli roboczogodzin było więcej, to godziny "wystające" są nadgodzinami dobowymi, za które oprócz normalnego wynagrodzenia przysługuje dodatek w wysokości 50% (jeśli przypadały w porze dziennej) albo 100% (jeśli wystąpiły w porze nocnej) wynagrodzenia. Zamiast dodatków pracodawca może udzielić czasu wolnego na zasadach ogólnych.

Przykład

Zakładamy, że pracownik z pytania jest objęty miesięcznym okresem rozliczeniowym, a dodatkowa praca miała miejsce 27 lipca br. od 1000 do 2000 (10 godz.). Pracownik odebrał dzień wolny w poniedziałek 29 lipca 2019 r. Za lipiec br. ma prawo do pełnego wynagrodzenia, powiększonego o dwie stawki normalnego wynagrodzenia oraz dwa 50% dodatki za nadgodziny dobowe.


Jeżeli liczba godzin pracy w dniu wolnym była niższa od zaplanowanej w dniu "oddanym", co prowadzi do "niedopracowania" wymiaru, to zdaniem większości autorów za brakujące godziny pracownikowi przysługuje wynagrodzenie przestojowe. Stanowisko doktryny w tej sprawie wywodzone jest z kodeksowego pojęcia przestoju, w myśl którego, jest to sytuacja gdy pracownik jest gotów do świadczenia pracy, a doznaje przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy (tu polecenia pracy w dniu wolnym, a następnie odebrania innego dnia wolnego skutkującego niedopracowaniem wymiaru).

Przykład

Przyjmujemy, że pracownik z poprzedniego przykładu pracował w wolną sobotę od 1000 do 1400 (4 godz.). W wyniku odebrania dnia wolnego zamiast 184 godzin przepracował 180 godzin, za które przysługiwało wynagrodzenie. Za 4 brakujące godziny należało wypłacić wynagrodzenie przestojowe.

Zwracamy uwagę! Państwowa Inspekcja Pracy od wielu lat dostrzega problem rekompensowania pracy w dniu wolnym podnosząc, że:

Państwowa Inspekcja Pracy "(...) Jest to uciążliwe w rozliczaniu czasu pracy, ponieważ pracownicy dość często domagają się 100% dodatku za godziny pracy np. w sobotę i nie rozumieją, iż pracodawca, zgodnie z Kodeksem pracy, takiego świadczenia wypłacić nie może, lecz jest zobowiązany udzielić za pracę w tym dniu innego dnia wolnego (...)" (por. "Analiza przepisów regulujących rozliczanie czasu pracy", www.sejm.gov.pl). Niezależnie od tego, odstąpienie od udzielenia dnia wolnego narusza art. 1513 K.p. oraz zasadę przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy i może być usprawiedliwione tylko przeszkodami niedającymi się usunąć.

Etapy rekompensowania pracy w dzień wolny od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy przedstawiamy poniżej.

REKOMPENSOWANIE PRACY W WOLNĄ SOBOTĘ - CHECKLISTA -
Sprawdź dostępność dni, w których pracownik mógłby skorzystać z wolnego dnia w zamian za pracę w dniu wolnym z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy.
Zaproponuj pracownikowi dogodne terminy dla skorzystania z dnia wolnego.
Jeśli doszło do uzgodnienia z zainteresowanym terminu dnia wolnego, odnotuj go w ewidencji czasu pracy.
Jeżeli nie doszło do uzgodnienia z zainteresowanym dnia wolnego, udokumentuj tę sytuację (nie istnieje formalny wymóg dokumentacyjny, jest to jednak wskazane ze względu na ewentualną odpowiedzialność pracodawcy za naruszenie przepisów z zakresu czasu pracy).
Wypłać pracownikowi normalne wynagrodzenie za godziny przepracowane w dniu wolnym wraz z uposażeniem za bieżący miesiąc.
Sprawdź czy wystąpiły nadgodziny dobowe, a gdy wystąpiły odpowiednio je zrekompensuj.
Na koniec okresu rozliczeniowego sprawdź czy wystąpiły nadgodziny średniotygodniowe, a gdy wystąpiły wypłać dodatki.

www.Czas-Pracy.pl - Praca w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej:

 Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz,
wejdź do serwisu
www.KodeksPracy.pl » 
Więcej w zasobach płatnych

Serwis Głównego Księgowego

Gazeta Podatkowa

Terminarz

październik 2024
PN WT ŚR CZ PT SO ND
1
2
3
4
5
6
7
8
9
11
12
13
14
16
17
18
19
20
22
23
24
26
27
28
29
30
NEWSLETTERY
Fachowe czasopisma - PoznajProdukty.gofin.pl
sklep.gofin.pl - RABATY, NAGRODY, PROMOCJE
KODEKS PRACY, Prawo Pracy
Vademecum Kadrowego - kompleksowo opracowane zagadnienia z prawa pracy

GOFIN PODPOWIADA - Prawo Pracy

Kompleksowe opracowania tematyczne

WSKAŹNIKI - Prawo Pracy

Bieżące wskaźniki wraz z archiwum

Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.