Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 12 (510) z dnia 10.06.2020
Rodzaj nadgodzin w razie pracy w wolną sobotę
Pracownik objęty jednomiesięcznym okresem rozliczeniowym i organizacją podstawową od poniedziałku do piątku, w jedną z sobót został dwukrotnie wezwany do pracy, na 2 godziny przed południem oraz na 11 godzin w nocy. Nie istniały możliwości oddania innego dnia wolnego. Jak zrekompensować tę pracę?
Pracownik może zostać wezwany do wykonywania pracy pozarozkładowej z powodów wskazanych w art. 151 § 1 K.p., tj.:
- konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
- szczególnych potrzeby pracodawcy.
Co do zasady taka praca powoduje przekroczenie normy dobowej (nadgodziny dobowe), które bada się porównując czas przepracowany w ciągu danej doby do obowiązującej normy (zasadniczo 8 godz.) lub przekroczenie przeciętnej normy tygodniowej (nadgodziny tygodniowe), ustalane w drodze porównania liczby godzin przepracowanych w danym okresie (po odjęciu ewentualnych nadgodzin dobowych) i obowiązującego w tym okresie wymiaru. Pracę nadliczbową rekompensuje się normalnym wynagrodzeniem oraz dodatkami lub zamiennie czasem wolnym od pracy.
Pracownikowi wezwanemu do pracy w dniu wolnym z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy należy udzielić innego dnia wolnego do końca okresu rozliczeniowego (art. 1513 K.p.). Co istotne, obowiązek ten istnieje niezależnie od liczby przepracowanych wówczas godzin (por. pismo GIP z 30 września 2009 r. w sprawie rekompensowania pracy w wolną sobotę, znak GPP-249-4560-52/09/PE/RP). Jak wyjaśnił GIP: "(...) gdyby pracodawca nie miał możliwości udzielenia pracownikowi innego dnia wolnego do końca okresu rozliczeniowego (np. gdy pracownik przebywał do końca okresu rozliczeniowego na zwolnieniu lekarskim) i w ten sposób doszłoby do przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy, wówczas pracownik - zgodnie z przepisem art. 1512 § 2 Kodeksu pracy - nabywa prawo do wynagrodzenia, powiększonego o dodatek (...)".
Okoliczności wskazane w pytaniu sugerują, iż w opisanym przypadku mogło także dojść do pracy w niedzielę, co skutkuje koniecznością zapewnienia pracownikowi innego dnia wolnego od pracy w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli albo, gdy nie jest to możliwe - do końca okresu rozliczeniowego. Jeśli to nie nastąpi, za każdą godzinę pracy w niedzielę pracownikowi przysługuje 100% dodatek do wynagrodzenia (art. 15111 § 1 i 2 K.p.).
Przypominamy, że za pracę w niedzielę uważa się pracę wykonywaną między godziną 600 w tym dniu a godziną 600 w następnym dniu, chyba że u danego pracodawcy została ustalona inna godzina (art. 1519 § 2 K.p.).
Przykład |
Przyjmujemy, że pracownik z pytania pracuje od 600 do 1400 oraz że z powodu awarii został wezwany do pracy w sobotę, świadcząc ją od 900 do 1100 i od 2300 do 1000. Pracownikowi nie udzielono w zamian czasu/dnia wolnego. Ponadto w zakładzie obowiązują kodeksowe ramy czasowe niedzieli.
Godziny/godzina przypadające:
- od 900 do 1100 (2 godz.) nie stanowiły przekroczenia dobowego, co mogłoby mieć miejsce gdyby wystąpiły w dobie piątkowej, która zakończyła się jednak w sobotę o 600; na koniec okresu rozliczeniowego spowodowały przekroczenie średniotygodniowe (nadgodziny tygodniowe),
- od 2300 do 500 (6 godz.) nie stanowiły przekroczenia dobowego; na koniec okresu rozliczeniowego spowodowały przekroczenie średniotygodniowe (nadgodziny tygodniowe),
- od 500 do 600 (1 godz.) przekroczyła normę dobową; jest nadgodziną dobową,
- od 600 do 1000 (4 godz.) stanowią pracę w niedzielę.
Za wszystkie dodatkowe godziny należy wypłacić normalne wynagrodzenie oraz (zakładając, że nie udzielono czasu/dnia wolnego) dodatki. W przypadku nadgodzin tygodniowych (dwa pierwsze myślniki w przykładzie) dodatek wynosi 100% wynagrodzenia pracownika wynikającego z jego osobistego zaszeregowania określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania - z 60% wynagrodzenia (art. 1511 § 2-3 K.p.). Dodatek za nadgodziny dobowe może mieć jedną z dwóch wysokości i wynosić:
- 100% wynagrodzenia - w razie gdy przypadły w nocy (prawdopodobnie trzeci myślnik z przykładu), w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, albo w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
- 50% wynagrodzenia - w pozostałych przypadkach (art. 1511 § 1 K.p.).
Z kolei za pracę w niedzielę niezrekompensowaną innym dniem wolnym od pracy (prawdopodobnie czwarty myślnik z przykładu) przysługują dodatki w wysokości 100% wynagrodzenia (art. 15111 § 3 K.p.). Sygnalizujemy, że nadal nie ma zgodności, ile dodatków przysługuje za pracę w niedzielę powodującą jednocześnie przekroczenie normy średniotygodniowej, o czym pisaliśmy m.in. w UiPP nr 5/2019, str. 34-37.
www.Czas-Pracy.pl - Praca w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej:
Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz, wejdź do serwisu | ||
www.KodeksPracy.pl » |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
Terminarz
10.10.2024 (czwartek)
15.10.2024 (wtorek)
GOFIN PODPOWIADA - Prawo Pracy
Kompleksowe opracowania tematyczne
DRUKI - Prawo Pracy
Darmowe druki aktywne
PRZEPISY PRAWNE
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
FORUM - Prawo pracy
Forum aktywnych księgowych i kadrowców
|