Roczny limit nadgodzin a okres rozliczeniowy na przełomie lat

Jak wliczać do rocznego limitu nadgodzin pracę w nadgodzinach z okresu rozliczeniowego przypadającego na przełomie dwóch lat kalendarzowych, np. 6-miesięcznego obejmującego przedział od grudnia do maja?

Praca w godzinach nadliczbowych jest reglamentowana w skali doby, tygodnia (w ramach stosowanego okresu rozliczeniowego) oraz roku kalendarzowego. W tym ostatnim przypadku jest to roczny limit nadgodzin wynikających ze szczególnych potrzeby pracodawcy, który zgodnie z art. 151 § 3 K.p. wynosi 150 godzin, z tym że może być podwyższany w przepisach wewnątrzzakładowych. W limicie uwzględnia się zarówno nadgodziny dobowe, jak i średniotygodniowe. Nie ma w tym przypadku znaczenia sposób ich rekompensowania, dodatkami albo czasem wolnym od pracy. Do tego celu zlicza się ogół nadgodzin, które powstały w danym roku kalendarzowym, z wyłączeniem jedynie godzin wynikających z awarii lub akcji ratowniczej. W praktyce powstaje wątpliwość co do zaliczenia do limitu nadgodzin przypadających w okresie rozliczeniowym obejmującym przełom dwóch lat kalendarzowych. Z brzmienia powołanego przepisu wynika, że decydująca jest tu data powstania poszczególnych nadgodzin. Zgodnie z tym, w omawianym przypadku należy przyporządkować je do dwóch rocznych limitów nadgodzin. W tym zakresie należy pamiętać, że:

nadgodziny dobowe powstają po przekroczeniu sztywnej normy dobowej czasu pracy albo wynikającego z rozkładu przedłużonego wymiaru dobowego, na bieżąco w poszczególnych dobach pracowniczych; nadgodziny dobowe zalicza się do omawianego limitu zgodnie z miesiącami, w których wystąpiły,
nadgodziny średniotygodniowe powstają po przekroczeniu średniotygodniowej normy czasu pracy dopiero po zakończeniu okresu rozliczeniowego; nadgodziny średniotygodniowe zalicza się w całości do omawianego limitu w tym roku kalendarzowym, w którym kończy się okres rozliczeniowy.

Przykład

Pracownik sieci handlowej pracuje w równoważnym systemie czasu pracy w 6-miesięcznym okresie rozliczeniowym: grudzień - maj i czerwiec - listopad. W pierwszym miesiącu okresu rozliczeniowego zakończonego w maju br. przepracował 20 nadgodzin dobowych, a w każdym kolejnym po 10. Do rocznego limitu nadgodzin za 2020 r. należało wliczyć tylko 20 godzin grudniowych. Pozostałe 50 godzin (10 godz. x 5 m-cy) pracodawca powinien wliczyć do limitu za 2021 r.

Zwracamy uwagę! W przypadku nadgodzin średniotygodniowych nie bierze się pod uwagę dat, kiedy dodatkowa praca była faktycznie wykonywana przez pracownika, gdyż ustala się je i rekompensuje na koniec okresu rozliczeniowego, a więc zalicza do limitu w roku kalendarzowym, w którym kończy się okres rozliczeniowy.

Przykład

Zakładamy, że pracownik z poprzedniego przykładu w grudniu 2020 r. przepracował dwa dni harmonogramowo wolne po 8 godzin, a w styczniu 2021 r. jedną wolną od pracy niedzielę w wymiarze 4 godzin. Pracownik nie otrzymał w zamian dni wolnych od pracy, a więc na koniec maja 2021 r. powstało 20 nadgodzin średniotygodniowych. Wszystkie powinny być zaliczone do limitu rocznego za 2021 r.