czas pracy, wymiar czasu pracy, czas pracy kierowcy, godziny nadliczbowe, praca w porze nocnej
lupa
Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
A A A

Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 5 (335) z dnia 1.03.2013

Ustalenie nadgodzin średniotygodniowych w razie kompensaty przekroczeń dobowych czasem wolnym

Jak należy ustalić czy doszło do przekroczenia przeciętnej normy tygodniowej w dłuższym niż miesięczny okresie rozliczeniowym, jeżeli pracownik wykonywał dodatkową pracę zarówno w ramach przekroczeń dobowych, jak i w dniach wolnych? Nadmieniamy, że dodatkowa praca przekraczająca normę dobową była kompensowana z inicjatywy pracodawcy czasem wolnym.

Rozliczenie czasu pracy po zakończeniu okresu rozliczeniowego nie podlega różnicowaniu w zależności od warunków w jakich dodatkowa praca była wykonywana w przyjętym okresie oraz sposobu jej kompensowania.

Przepisy z zakresu czasu pracy nie wskazują jednoznacznie metody rozliczania czasu pracy, zmierzającej do ustalenia przekroczeń przeciętnej normy tygodniowej. Według metody akceptowanej przez PIP, w tym celu należy porównać wymiar czasu pracy w danym okresie rozliczeniowym, pomniejszony o godziny nieprzepracowane z powodu usprawiedliwionej absencji w pracy, do czasu przepracowanego pomniejszonego o nadgodziny z przekroczeń dobowych. Pozostałe metody prezentowaliśmy w UiPP nr 1/2013, str. 42-43.

Wyjaśniamy, że kompensowanie pracy nadliczbowej z przekroczenia dobowego czasem wolnym, o ile jest dokonywane bez wniosku pracownika, następuje w stosunku 1,5 do 1 (w wymiarze o połowę wyższym niż liczba przepracowanych godzin). To zaś w pewnym zakresie może niwelować przekroczenia średniotygodniowe, pomimo iż nie było to celem regulacji.

Przykład

Pracownik jest zatrudniony w organizacji czasu pracy od poniedziałku do piątku po 8 godzin na dobę, w 4-miesięcznym okresie rozliczeniowym. W jednym z tych okresów, w którym wymiar czasu pracy wynosił 696 godzin, pracownik przepracował:

  • w pierwszym miesiącu (obowiązywało 176 godz.) nominalny czas pracy,
     
  • w drugim (obowiązywało 176 godz.) nominalny czas pracy oraz 12 godzin nadliczbowych z przekroczenia dobowego (łącznie 188 godz.),
     
  • w trzecim (obowiązywało 160 godz.) nominalny czas pracy oraz 8 godzin w jedną z niedziel (łącznie 168 godz.),
     
  • w czwartym (obowiązywało 184 godz.) 162 godziny, z tym że dodatkowo pracował przez 4 godziny w ostatnią sobotę okresu, co nie zostało skompensowane innym dniem wolnym, jednak udzielono mu całego dnia wolnego za przepracowaną w trzecim miesiącu okresu niedzielę oraz 18 godzin czasu wolnego za pracę nadliczbową z przekroczenia dobowego w drugim miesiącu okresu.

Obliczenia dokonane po zakończeniu okresu rozliczeniowego nie wykazują przekroczenia normy tygodniowej, mimo że sobota nie została skompensowana innym dniem wolnym od pracy. Co więcej wynika z nich niedopracowanie wymiaru. Dodajmy, że nie jest zasadne pomniejszanie godzin przepracowanych o przekroczenia dobowe, gdyż zostały one skompensowane czasem wolnym (w wymiarze o połowę wyższym). Zatem:

  • liczba godzin przepracowanych wynosi: 176 godz. + 188 godz. + 168 godz. + 162 godz. = 694 godz.,
     
  • różnica między nominałem a liczbą godzin przepracowanych wynosi: 696 godz. - 694 godz. = 2 godz.

Wyliczenia zaprezentowane w przykładzie wskazują, że w przypadku kompensaty pracy nadliczbowej z przekroczenia normy dobowej lub przedłużonego wymiaru dobowego czasem wolnym z inicjatywy pracodawcy, co zawsze zwiększa pulę godzin odbieranych, dochodzi do niwelowania pracy nadliczbowej występującej w innych okolicznościach. Gdyby pracownik odebrał kompensatę w stosunku 1 : 1, nie miałoby to miejsca. Wówczas pracownik z przykładu przepracowałby w ostatnim miesiącu 168 godzin, a łącznie w całym okresie 700 godzin (176 godz. + 188 godz. + 168 godz. + 168 godz.) i przekroczyłby normę średniotygodniową o 4 godziny (700 godz. - 696 godz.), tj. dokładnie o tyle godzin, ile trwała praca w sobotę. W świetle tego faktu wydaje się zasadne przyjęcie dla rozliczeń czasu pracy fikcji prawnej, iż kompensata godzin nadliczbowych z przekroczenia dobowego z inicjatywy pracodawcy nastąpiła w stosunku 1 : 1. Podobna zasada obowiązuje w odniesieniu do wynagrodzenia. Zgodnie bowiem z art. 1512 K.p. udzielanie czasu wolnego w stosunku 1,5 do 1 nie może spowodować obniżenia wynagrodzenia należnego pracownikowi za pełny miesięczny wymiar czasu pracy.

Można też przyjąć zasadę, że do przekroczenia przeciętnej normy tygodniowej dochodzi w każdym przypadku pracy w dniu wolnym w ramach pierwszych 8 godzin (norma dobowa). Zaniechanie jakichkolwiek rozliczeń może jednak doprowadzić do sytuacji, w której pomimo wystąpienia nadgodzin z przekroczenia przeciętnej normy tygodniowej, nie zostaną one skompensowane. Do przekroczenia tego bowiem dochodzi nie tylko w konsekwencji pracy w dniu wolnym.

Przykład

Pracownik jest zatrudniony w systemie równoważnym w 1-miesięcznym okresie rozliczeniowym. W lutym 2013 r. przepracował 160 godzin wymiarowych (12 dni po 12 godz. i 4 dni po 4 godz.) i 8 godzin powyżej wymiaru. Dodatkowa praca miała miejsce w dniach pracy 4-godzinnej (po 2 godz. w każdym z tych dni) i nie została skompensowana dodatkami, gdyż nie przekraczała normy dobowej. W tej sytuacji stanowiła pracę przekraczającą przeciętną normę tygodniową (168 godz. przepracowanych - 160 godz. wymiarowych = 8 godz.).


Zwracamy uwagę!
W myśl art. 1513 K.p. pracownikowi, który wykonywał pracę w dniu wolnym wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, należy udzielić innego dnia wolnego do końca okresu rozliczeniowego. Powyższe zapewnia zachowanie przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy i nie podlega zamianie na wynagrodzenie. Pieniężną kompensatę pracy w dniu wolnym usprawiedliwiają jedynie szczególne okoliczności (np. choroba pracownika).

www.Czas-Pracy.pl - Praca w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej:

 Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz,
wejdź do serwisu
www.KodeksPracy.pl » 
Więcej w zasobach płatnych

Serwis Głównego Księgowego

Gazeta Podatkowa

Terminarz

marzec 2024
PN WT ŚR CZ PT SO ND
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
12
13
14
16
17
18
19
21
22
23
24
26
27
28
29
30
31
IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
NEWSLETTERY
Fachowe czasopisma - PoznajProdukty.gofin.pl
sklep.gofin.pl - RABATY, NAGRODY, PROMOCJE
KODEKS PRACY, Prawo Pracy
Vademecum Kadrowego - kompleksowo opracowane zagadnienia z prawa pracy

GOFIN PODPOWIADA - Prawo Pracy

Kompleksowe opracowania tematyczne

WSKAŹNIKI - Prawo Pracy

Bieżące wskaźniki wraz z archiwum

Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.