czas pracy, wymiar czasu pracy, czas pracy kierowcy, godziny nadliczbowe, praca w porze nocnej
lupa
Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
A A A

Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 5 (359) z dnia 1.03.2014

Kompensata godzin nadliczbowych w przedłużonym okresie rozliczeniowym

W firmie wprowadziliśmy 12-miesięczny okres rozliczeniowy. Czy za przekroczenia dobowe oraz pracę w dniu wolnym, które miały miejsce na początku okresu, możemy udzielić czasu wolnego w ostatnim jego miesiącu? Jak zapłacić za tę pracę?

Pracodawca może kompensować pracę ponadnormatywną czasem wolnym do końca okresu rozliczeniowego, a więc także w ostatnim jego miesiącu, a w razie gdy z wnioskiem w sprawie przekroczeń dobowych wystąpi pracownik, nawet później. Normalne wynagrodzenie za dodatkowe godziny należy jednak wypłacić razem z uposażeniem za miesiąc, w którym praca ta wystąpiła.

Długość okresu rozliczeniowego nie ma wpływu na sposób rozliczania godzin nadliczbowych (zarówno dobowych, jak i średniotygodniowych). Zasady są zawsze takie same. Dodatki za nadgodziny dobowe wypłaca się z wynagrodzeniem za miesiąc, w którym wystąpiły, a średniotygodniowe z wynagrodzeniem za ostatni miesiąc okresu. Pracę tę jednak można, a niekiedy należy, skompensować czasem wolnym.


Przekroczenia dobowe

Zamiast wypłaty dodatków za pracę w godzinach nadliczbowych z przekroczenia dobowej normy (przedłużonego dobowego wymiaru) czasu pracy, na wniosek pracownika lub z inicjatywy pracodawcy może być udzielony czas wolny. Wówczas w miesiącu, w którym doszło do przekroczenia, wypłaca się jedynie normalne wynagrodzenie za dodatkową pracę (bez dodatku), z kolei w miesiącu odbioru czasu wolnego, w zależności od tego z czyjej inicjatywy nastąpił "zwrot w naturze", pełne wynagrodzenie albo wynagrodzenie za liczbę godzin faktycznie przepracowanych (nominał pomniejszony o czas wolny).

W przypadku udzielania czasu wolnego z inicjatywy pracodawcy przyjęto następujące zasady:

  • musi to nastąpić najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego, w wymiarze o połowę wyższym niż liczba przepracowanych godzin nadliczbowych,
     
  • nie może spowodować obniżenia wynagrodzenia należnego pracownikowi za pełny miesięczny wymiar czasu pracy (art. 1512 § 2 K.p.).

W przypadku gdy o czas wolny wnioskuje pracownik, granica czasowa nie jest przewidziana. Nie ma też gwarancji pełnego wynagrodzenia.

Przykład

Pracownik jest zatrudniony w normach podstawowych w 12-miesięcznym okresie rozliczeniowym pokrywającym się z rokiem kalendarzowym, za wynagrodzeniem określonym stawką w wysokości 15 zł/godz.

W lutym 2014 r. kilkakrotnie zostawał po godzinach, w wyniku czego przepracował 12 godzin nadliczbowych. W zamian za te godziny pracodawca z własnej inicjatywy udzieli pracownikowi czasu wolnego w grudniu 2014 r. Pracownik otrzymał jednak za luty 2014 r. wynagrodzenie uwzględniające wszystkie przepracowane w tym miesiącu godziny, tj. 2.580 zł [(160 godz. + 12 godz.) x 15 zł].

W grudniu 2014 r. pracownikowi zostanie wypłacone wynagrodzenie za pełny wymiar czasu pracy, pomimo iż z powodu udzielenia czasu wolnego, liczba przepracowanych godzin będzie o 18 godzin niższa (1,5 x 12 godz.).


Gdyby w zaprezentowanym przykładzie o czas wolny w zamian za godziny nadliczbowe wystąpił pracownik, to godziny te mógłby "odebrać" w dowolnym czasie, także po zakończeniu okresu rozliczeniowego, w proporcji 1:1, czyli 12 godzin. Wynagrodzenie za luty 2014 r. powinno być wówczas analogiczne jak w przykładzie, natomiast za miesiąc "odbioru" czasu wolnego pracownik powinien otrzymać wynagrodzenie za liczbę godzin faktycznie przepracowanych (o 12 godzin mniej).


Przekroczenia średniotygodniowe

Odrębny typ nadgodzin stanowią przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy. Do tej grupy zalicza się wszystkie nadgodziny, które nie naruszają normy dobowej, ale stanowią dodatkową pracę, powodującą przekroczenie 40 godzin przeciętnie na tydzień (w praktyce przekroczenie obowiązującego w danym okresie wymiaru). Takie przekroczenia generuje m.in. praca w dniu wolnym od pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu roboczym (standardowo do 8 godz.) nieskompensowana innym dniem wolnym od pracy. Wyjaśniamy przy tym, że zasadniczo za tę pracę należy udzielić innego dnia wolnego. Przepisy nie przewidują tu żadnej alternatywy i jedynie praktyka pokazuje, że czasem jest to niemożliwe.

Ważne: Za pracę w dniu wolnym wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, przysługuje w zamian inny dzień wolny od pracy udzielony pracownikowi do końca okresu rozliczeniowego, w terminie z nim uzgodnionym (art. 1513 K.p.).

Także w tym przypadku normalne wynagrodzenie za dodatkową pracę powinno być wypłacone łącznie z wynagrodzeniem za miesiąc, w którym dodatkowa praca wystąpiła. Powyższe wynika z art. 80 oraz art. 85 § 1 K.p. W myśl powołanych regulacji za pracę wykonaną przysługuje wynagrodzenie, które wypłaca się co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie. W tej sytuacji w miesiącu odbioru dnia wolnego wynagrodzenie będzie odpowiednio niższe, bo za godziny przepracowane.

Przykład

Przyjmujemy dane z poprzedniego przykładu oraz dodatkowe założenie, że pracownik przepracował jeszcze 8 godzin w jedną z wolnych dla niego sobót. W zamian za tę pracę otrzyma w grudniu 2014 r. inny dzień wolny od pracy. W tej sytuacji za luty 2014 r. wypłacono mu 2.700 zł [(160 godz. + 12 godz. + 8 godz.) x 15 zł], natomiast w grudniu 2014 r. otrzyma wynagrodzenie za nominał pomniejszony o 8 godzin.


Zwracamy uwagę!
Nieudzielenie za pracę w dniu wolnym innego dnia wolnego grozi sankcjami z art. 281 K.p., chyba że pracodawca wykaże brak możliwości kompensaty w naturze (np. na skutek choroby pracownika, czy braku porozumienia co do terminu udzielenia dnia wolnego).

Ważne: Wybór sposobu kompensaty pracy nadliczbowej (tam gdzie jest to dopuszczalne) powinien nastąpić do końca miesiąca, w którym praca ta wystąpiła.

Jak wyjaśniał Główny Inspektorat Pracy (pismo z dnia 21 kwietnia 2009 r., znak: GPP-306-4560-32/09/PE/RP) jeżeli wniosek o udzielenie czasu wolnego w zamian za nadgodziny "dobowe" nie zostanie złożony przed terminem wypłaty wynagrodzenia za miesiąc, w którym nadgodziny te wystąpiły, albo nie zostanie wydane polecenie pracodawcy w tej sprawie, wraz z wynagrodzeniem za dany miesiąc należy wypłacić dodatki. Jak argumentował GIP: "(…) godziny nadliczbowe z przekroczenia dobowej normy czasu pracy powstają w dniu, w którym wystąpiły. Wtedy też pracownik nabywa prawo do opłacenia tych godzin, oprócz normalnego wynagrodzenia, stosownym dodatkiem. (…)". Z jego wypłaty zwalnia decyzja o udzieleniu czasu wolnego.

www.Czas-Pracy.pl - Praca w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej:

 Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz,
wejdź do serwisu
www.KodeksPracy.pl » 
Więcej w zasobach płatnych

Serwis Głównego Księgowego

Gazeta Podatkowa

Terminarz

marzec 2024
PN WT ŚR CZ PT SO ND
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
12
13
14
16
17
18
19
21
22
23
24
26
27
28
29
30
31
IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
NEWSLETTERY
Fachowe czasopisma - PoznajProdukty.gofin.pl
sklep.gofin.pl - RABATY, NAGRODY, PROMOCJE
KODEKS PRACY, Prawo Pracy
Vademecum Kadrowego - kompleksowo opracowane zagadnienia z prawa pracy

GOFIN PODPOWIADA - Prawo Pracy

Kompleksowe opracowania tematyczne

WSKAŹNIKI - Prawo Pracy

Bieżące wskaźniki wraz z archiwum

Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.