czas pracy, wymiar czasu pracy, czas pracy kierowcy, godziny nadliczbowe, praca w porze nocnej
lupa
A A A

Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 4 (478) z dnia 10.02.2019

Okoliczności, w których pracownik może odmówić pracy w godzinach nadliczbowych

Pracownik odmówił pracy w godzinach nadliczbowych stwierdzając, że jest chory i nie może pracować dużej niż 8 godzin dziennie. Czy pracownik może tak postąpić? Czy pracodawca ma prawo żądać od pracownika pracy ponad normę?

Czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy, z zastrzeżeniem równoważnego czasu pracy (art. 135 i następne K.p.), systemu pracy w ruchu ciągłym (art. 138 K.p.), systemu skróconego tygodnia pracy (art. 143 K.p.) oraz systemu pracy weekendowej (art. 144 K.p.).

Ważne: Praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych.

Jest ona dopuszczalna w razie:

  • konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
     
  • szczególnych potrzeb pracodawcy.

W tym drugim przypadku liczba godzin nadliczbowych nie może przekroczyć dla poszczególnego pracownika 150 w roku kalendarzowym.

Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem (art. 22 K.p.). W myśl natomiast art. 100 K.p., pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. Co do zasady, jeśli więc zatrudniający z powodu zaistnienia szczególnych potrzeb zakładu pracy poleci wykonać zadania w czasie wykraczającym ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, to ten nie będzie mógł odmówić ich wykonania. Pracodawca nie może jednak wymagać pracy w godzinach nadliczbowych od:

  • pracowników zatrudnionych na stanowisku pracy, na których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń lub natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia (art. 151 § 2 K.p.),
     
  • pracownicy w ciąży (art. 178 § 1 K.p.),
     
  • młodocianego (art. 203 § 1 K.p.),
     
  • niepełnosprawnego (art. 15 ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych - Dz. U. z 2018 r. poz. 511 z późn. zm.), chyba że jest zatrudniony przy pilnowaniu lub gdy na jego wniosek lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyraził na to zgodę.

Przepisy przewidują także przypadki, kiedy to sam pracownik ma prawo odmówić wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych, tj. gdy:

  • pracownik opiekuje się dzieckiem do 4. roku życia (art. 178 § 2 K.p.),
     
  • byłoby to sprzeczne ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa pracodawcy lub zasadami współżycia społecznego (art. 8 K.p.),
     
  • warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom (art. 210 K.p.).

Jak wynika z powyższego, stan zdrowia zatrudnionego może stanowić przeciwwskazanie do polecania mu pracy w czasie ponadnormatywnym. Jeżeli niedyspozycja pracownika trwa przez dłuższy czas, powinien on okazać się stosownym zaświadczeniem lekarskim o przeciwwskazaniach do wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych. Odmowę pracy w omawianych warunkach z powodu utrzymującego się złego stanu zdrowia bez odpowiedniego tego udokumentowania, można będzie uznać za niesubordynację i wyciągnąć wobec pracownika konsekwencje, w tym na przykład nałożyć karę porządkową (por. wyrok SO w Olsztynie z 3 lipca 2017 r., sygn. akt IV Pa 71/17), a w ostateczności nawet rozwiązać umowę bez wypowiedzenia. Z inną sytuacją będziemy mieli do czynienia w razie zaistnienia niedyspozycji jednorazowej. Wtedy oświadczenie pracownika o złym samopoczuciu (niepotwierdzone zaświadczeniem lekarskim) można uznać za wystarczające zwłaszcza, gdy będzie to związane z pracami, o których mowa w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie rodzaju prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej (Dz. U. nr 62, poz. 287). Pracodawca świadomy choroby lub osłabienia pracownika nie powinien dopuścić go do świadczenia pracy, a jeżeli to zrobi, musi się liczyć z możliwością zaistnienia wypadku przy pracy.

www.Czas-Pracy.pl - Praca w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej:

 Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz,
wejdź do serwisu
www.KodeksPracy.pl » 
Więcej w zasobach płatnych

Serwis Głównego Księgowego

Gazeta Podatkowa

Terminarz

październik 2024
PN WT ŚR CZ PT SO ND
1
2
3
4
5
6
7
8
9
11
12
13
14
16
17
18
19
20
22
23
24
26
27
28
29
30
NEWSLETTERY
Fachowe czasopisma - PoznajProdukty.gofin.pl
sklep.gofin.pl - RABATY, NAGRODY, PROMOCJE
KODEKS PRACY, Prawo Pracy
Vademecum Kadrowego - kompleksowo opracowane zagadnienia z prawa pracy

GOFIN PODPOWIADA - Prawo Pracy

Kompleksowe opracowania tematyczne

WSKAŹNIKI - Prawo Pracy

Bieżące wskaźniki wraz z archiwum

Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.