Dodatek za pracę nadliczbową w niedzielę

Przy pilnowaniu mienia zakładu zatrudniamy dozorców. Świadczą oni pracę w tygodniu, a także w soboty i niedziele. W niedzielę czasami występuje praca w godzinach nadliczbowych. Czy za pracę w nadgodzinach przypadających w niedzielę należy pracownikom wypłacać dodatek do wynagrodzenia w wysokości 50%, czy 100%?

Możliwość wykonywania pracy w niedziele (a także w święta) jest ograniczona do przypadków wskazanych w Kodeksie pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.). W myśl art. 151¹⁰ K.p. możliwa jest praca w niedziele (i święta) m.in. przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób.

Podstawową formą rekompensaty za świadczenie pracy w niedzielę jest zapewnienie przez pracodawcę innego dnia wolnego od pracy w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli (art. 151¹¹ § 1 K.p.). W przypadku gdy w podanym terminie nie jest możliwe wykorzystanie dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w niedzielę, pracownikowi przysługuje dzień wolny od pracy do końca okresu rozliczeniowego. Gdyby jednak pracodawca nie zrekompensował pracownikowi pracy w niedzielę innym dniem wolnym we wskazanym okresie, pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości 100% wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w niedzielę.

Do pracy w święto przypadające w niedzielę stosuje się przepisy dotyczące pracy w niedzielę. Należy zaznaczyć, że przepisy dotyczące kompensaty za pracę w niedzielę (i święta) nie obejmują pracowników zatrudnionych w systemie weekendowym.

Za pozaplanową pracę w niedzielę przysługuje cały dzień wolny od pracy, nawet jeżeli pracownik przepracował np. tylko 2 godziny. Wyznaczenie tego dnia wolnego ma na celu zachowanie obowiązującego pracownika wymiaru czasu pracy. W przypadku gdy nie jest możliwe wykorzystanie dnia wolnego za pracę w niedzielę w ustawowym terminie, pracownikowi przysługuje 100% dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę takiej pracy.

Niezrekompensowanie pozarozkładowej pracy w niedzielę innym dniem wolnym zasadniczo powoduje też przekroczenie przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy. Za każdą godzinę nadliczbową z tytułu takiego przekroczenia pracownikowi przysługuje dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia (art. 151¹ § 2 K.p.). Praca w godzinach nadliczbowych w niedzielę, za którą nie udzielono pracownikowi innego dnia wolnego od pracy, uprawniałaby go więc do dwóch 100% dodatków na mocy dwóch odrębnych podstaw prawnych. W tej kwestii występują jednak rozbieżności - innego zdania był Sąd Najwyższy. W uchwale z dnia 15 lutego 2006 r., sygn. akt II PZP 11/05, uznał, że w podanej sytuacji pracownikowi przysługuje tylko jeden dodatek.

Natomiast z otrzymanej przez Wydawnictwo w dniu 14 listopada 2012 r. opinii rzecznika prasowego Głównego Inspektora Pracy wydanej w uzgodnieniu z Departamentem Prawnym GIP wynika, że za pracę w niedzielę (i święto) niezrekompensowaną innym dniem wolnym od pracy w danym okresie rozliczeniowym pracownikowi przysługują dwa dodatki do wynagrodzenia.

Przykład

W zakładzie przy pilnowaniu mienia zatrudnieni są dozorcy, którzy wykonują pracę także w soboty i niedziele. W jednym z tygodni okresu rozliczeniowego pracownik przepracował 44 godziny, przy czym 4 godziny nadliczbowe przypadały w niedzielę od 7⁰⁰ do 11⁰⁰.

Jeżeli po zakończeniu okresu rozliczeniowego pracodawca ustali, że te 4 godziny pracy w niedzielę wynikały z przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy i praca ta nie została pracownikowi zrekompensowana dniem wolnym, to będzie obowiązany - zgodnie ze stanowiskiem GIP - do wypłaty 100% dodatku za pracę w niedzielę i 100% dodatku z tytułu przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy.