A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 9 (908) z dnia 20.03.2016

Normy czasu pracy niepełnosprawnego pracownika zatrudnionego na część etatu

Nasz pracownik zatrudniony na część etatu przedstawił orzeczenie o przyznaniu umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. W związku z tym musimy zacząć stosować wobec niego obniżone normy czasu pracy. Czy należy je ustalić proporcjonalnie do niepełnego wymiaru etatu tego pracownika?

Nie, choć w kwestii poruszonej w pytaniu występują różne stanowiska. Pracowników niepełnosprawnych w stopniu znacznym lub umiarkowanym obowiązują normy czasu pracy wynikające z art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. nr 127, poz. 721 ze zm.), tj. co do zasady 7 godzin na dobę i 35 godzin na tydzień. Normy te nie ulegają obniżeniu proporcjonalnie do niepełnego wymiaru etatu, przeczyłoby to bowiem istocie norm czasu pracy. Ich celem jest wyznaczenie takiego maksymalnego obciążenia pracą w skali doby, tygodnia i okresu rozliczeniowego, które nie będzie negatywnie wpływać na zdrowie pracownika. Z tego względu normy czasu pracy mają charakter uniwersalny i nie są zależne od konkretnego wymiaru etatu danego pracownika. Trzeba jednak zaznaczyć, że odmiennie wypowiedziało się w tej sprawie Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.

W stanowisku z 18 kwietnia 2014 r. (znak: BON-I-52311-76-2-WK/14), Biuro uznało, że skrócone normy czasu pracy znajdują zastosowanie wobec wszystkich pracowników niepełnosprawnych, również zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy. Powołując się na fakt, iż art. 15 ust. 2 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej... wyznacza normy czasu pracy dla pracownika niepełnosprawnego zatrudnionego w pełnym wymiarze uznano, że w przypadku niepełnosprawnego w stopniu umiarkowanym lub znacznym zatrudnionego na część etatu, normy te należy obniżyć proporcjonalnie do niepełnego wymiaru czasu pracy. W konsekwencji takiego stanowiska norma dobowa niepełnosprawnego zatrudnionego na pół etatu w opinii Biura wynosi 3,5 godziny, a tygodniowa 17,5 godziny. Jednocześnie zaznaczono, że dzienna norma czasu pracy takiej osoby nie może przekraczać 7 godzin.

Powyższe stanowisko trudno jednak przyjąć bez zastrzeżeń, podważa ono bowiem wspomniany już uniwersalny charakter norm czasu pracy. Uniwersalny charakter tych norm można też wywieść z obowiązku określenia w umowie niepełnoetatowca liczby godzin pracy ponad ustalony wymiar etatu, po przekroczeniu której pracownik nabywa prawo do dodatków jak za pracę w nadgodzinach (art. 151 § 5 K.p.). Gdyby założyć, że obniżenie norm czasu pracy pracownika niepełnosprawnego zatrudnionego na część etatu w proporcji do tego etatu jest prawidłowe, wyróżnienie godzin ponadwymiarowych przekraczających ustalony w umowie limit godzin dla niepełnoetatowca nie miałoby uzasadnienia (patrz: przykład).

Przykład

Pracownik zatrudniony na 1/2 etatu przedstawił pracodawcy orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, co powoduje objęcie go niższymi normami czasu pracy. Dotychczas pracownika obowiązywała 8-godzinna norma dobowa i przeciętnie 40-godzinna norma tygodniowa, a umowa o pracę przewidywała prawo do dodatków jak za nadgodziny po przekroczeniu przeciętnie 34 godzin pracy na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym.

Zastosowanie stanowiska Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełno- sprawnych, zgodnie z którym w takim przypadku pracownika obowiązuje 3,5-godzinna norma dobowa oraz 17,5-godzinna norma tygodniowa powoduje, że zapisy umowy dotyczące wyznaczenia limitu godzin tracą sens. Każda godzina pracy powyżej norm obniżonych w proporcji do niepełnego etatu oznacza bowiem nadgodziny, za które przysługuje dodatek na mocy Kodeksu pracy (bez konieczności zapisów w umowie o pracę).